Ku nowoczesnej bibliotece : od katalogów kartkowych do katalogów multimedialnych

    Tradycyjne metody tworzenia i opracowania opisów katalogowych zbiorów bibliotecznych uległy zmianie wraz z powszechnym wykorzystaniem technologii komputerowych w warsztacie bibliotecznym. Komputer stał się  podstawowym narzędziem pracy bibliotekarza nie tylko zastępującym maszynę do pisania ale przede wszystkim - dzięki możliwości składowania  informacji elektronicznej na magnetycznych dyskach - umożliwił tworzenie  i  utrzymanie dużych baz danych przechowujących informacje  bibliograficzne  o gromadzonych i udostępnianych zbiorach  bibliotecznych. W miarę przyrostu katalogowych baz danych zaczęły one w  bibliotekach  pełnić funkcję automatycznych katalogów, skutecznie wypierając tradycyjne katalogi kartkowe. Wpłynęła na to głównie możliwość łatwego i szybkiego dostępu do żądanej informacji powodująca natychmiastowe zlokalizowanie konkretnej pozycji w zasobach bibliotecznych, co w porównaniu do czynności żmudnego przeglądania kartek z opisami zbiorów przechowywanymi w skrzynkach katalogowych zrewolucjonizowało wyszukiwanie potrzebnych materiałów i dokumentów. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych zaznaczył się wyraźnie nasilony i masowy proces komputeryzacji bibliotek w Polsce, który w ośrodkach akademickich doprowadził do implementacji zintegrowanych systemów bibliotecznych charakteryzujących  się kompleksowym wspomaganiem wszystkich aspektów pracy bibliotecznej: gromadzenia, opracowania i udostępniania zbiorów (w tym także rejestracji wypożyczeń  czytelników). Nowoczesne systemy biblioteczne uwzględniające standardy komunikacji w sieciach rozległych udostępniły publicznemu odbiorcy katalogi online  - OPAC (ang. Online Public Acess Catalog), które - oprócz opcji przeglądania i wybierania interesujących pozycji za pośrednictwem prostych lub złożonych kryteriów wyszukiwania - udostępniają usługi zdalnego zamawiania i rezerwacji książek, przedłużania wypożyczeń i kontroli stanu konta czytelnika, kompletowania  zestawień bibliograficznych drogę poczty elektronicznej lub wydruków z bazy. Dzięki środowiskom graficznym, w których mogą, i zazwyczaj funkcjonują katalogi biblioteczne, tradycyjny opis katalogowy może zawierać oprócz  treści formalnych i rzeczowych multimedialne formy prezentacji opisywanej jednostki w postaci dodatkowych obiektów, tj. plików graficznych, dźwiękowych,  przekazu video. Wzbogacanie zasobu informacyjnego o elementy przekazu multimedialnego stwarza szerokie i atrakcyjne możliwości prezentowania zbiorów bibliotecznych w sieci komputerowej, szczególnie zbiorów specjalnych - starodruków,  kartografii, muzykaliów itp.