ASTRONAUTYKA I
WOJSKOWOŚĆ
Urządzenia w łodziach podwodnych i
sondach kosmicznych wymagają wysokoenergetycznych ogniw pracujących w szerokim
zakresie temperatur ujemnych i dodatnich. Warunki te spełniają właśnie ogniwa
litowo-tionylowe, Li/SOCl2.
Li/SOCl2
schemat ogniwa
Li | LiAlCl4 + SOCl2 | SOCl2
(SEM=3,61V, Ewt
= 1876 Wh/kg)
8Li0 + 3SOCl2 --> 6LiCl + Li2SO3
+ 2S0
Ogniwa litowo-tionylowe pojawiły się na
początku lat siedemdziesiątych, obok innych ogniw wykorzystujących ciekłe
materiały katodowe, jak chlorek sulfurylu (SO2Cl2) i
chlorek fosforylu (POCl3). Związki te pełnią podwójną rolę materiału
katodowego i rozpuszczalnika. Dzięki temu odpada konieczność stosowania
oddzielnego rozpuszczalnika, który zwiększałby tylko masę układu (roztworem
jest najczęściej czterochloroglinian litu w tymże chlorku tionylu). Ogniwa
litowo – tionylowe posiadają wysoką wartość teoretycznej energii właściwej
równą 1876 Wh/kg (dla porównania energia właściwa ogniwa Leclanche’go wynosi
393Wh/kg).
Bardzo wielką zaletą ogniwa
litowo-tionylowego jest szeroki przedział temperatur, w jakim może być ono
stosowane. Faza ciekła chlorku tionylu obejmuje bowiem szeroki zakres od
-104.5°C do +77° C. Ogniwa te mogą pracować, chociaż z
mniejszą wydajnością nawet w temperaturach poniżej -40° C. Pozwala to na stosowanie tych ogniw w warunkach ekstremalnie
niskiej temperatury, np. w technologii lotniczej, zasilaniu urządzeń sztucznych
satelitów i sond kosmicznych (zostały one np. zastosowane w sondzie kosmicznej
Pathfinder, badającej powierzchnię Marsa), w łodziach podwodnych itp. Dlatego
też przez wiele lat kosztowne prace badawcze nad ogniwami litowo-tionylowymi
finansowane były głównie przez instytucje wojskowe.