TELEFONIA BEZPRZEWODOWA

Ogólny wzór układu elektrodowego stosowanego w bateriach, a więc urządzeniach o wielokrotnych możliwościach zasilania i ładowania: MHn/NiO(OH).

materiały anodowe: MHn

Najczęściej są to stabilne wodorki niestechiometrycznych związków międzymetalicznych o wiązaniu metalicznym (metale grup od III do VIII):

a) LaNi5H6

b) TiFeH2 i ZrNiH3

c) TiNiHx 0<x=<2

d) Zr2PdH2

e) ZrV2H5,5 i ZrCr2H4,1

W odniesieniu do materiału pod punktem a), układem wyjściowym jest związek międzymetaliczny o wzorze LaNi5. Każda cząsteczka przy ciśnieniu p = 2.5 atm. absorbuje 6 atomów wodoru

LaNi5 + 3H2 <-->  LaNi5H6

Opisana reakcja absorpcji/desorpcji wodoru jest odwracalna.

Wodór jako atrakcyjne paliwo jest znacznie bardziej bezpieczny przy magazynowaniu go w formie wodorków metali, niż jako skroplona ciecz. Reakcja chemisorpcji wodoru z fazy gazowej ze związkami międzymetalicznymi zachodzi samorzutnie i egzotermicznie już przy niskim ciśnieniu wodoru.

Izoterma absorpcji i desorpcji wodoru przez związek międzymetaliczny.

Uzyskuje się dużą gęstość objętościową wodoru przekraczającą na ogół gęstość objętościową ciekłego wodoru przy nieporównanie mniejszym prawdopodobieństwie wybuchu.

Reakcja anodowa przebiega w alkalicznym wodnym roztworze elektrolitu, w wyniku której uzyskujemy strumień elektronów przekazywany do obwodu zewnętrznego:

MHn + nOH- <--> M + nH2O + ne-

gdzie M jest symbolem związku międzymetalicznego.

Czyli np. (LaNi5)H6 + 6OH- <---> LaNi5 + 6H2O + 6e-

Reakcja katodowej redukcji jest następująca:

6NiO(OH) +6e- + 6H2O <--> 6Ni(OH)2 +6OH-

Ni 3+ + e- <--> Ni 2+

Schemat baterii: MHn | KOHaq | NiO(OH)

Stopy wieloskładnikowe odwracalnie absorbujące i desorbujące wodór stosowane są również jako materiał elektrod wodorowych w ogniwach paliwowych.

W odwracalnych wyżej omówionych bateriach alkalicznych jako najnowsze związki wyjściowe do tworzenia chemiwodorków zaczęto stosować stopy międzymetaliczne o składzie:

               1) La 0,8 Nd 0,2 Ni2,5 Co 2,4 Si 0,1

               2) Ti 0,98 Zr 0,02 V0,43 Fe 0,9 Cr 0,5 Mn 1,5

               3) Ti 0,51 Zr 0,49 V0,76 Ni 1,18 Cr 0,21

Stopy te wykazują dużą pojemność absorpcji wodoru już przy ciśnieniu zbliżonym do atmosferycznego.

Akumulatory litowo-jonowe

W telefonii bezprzewodowej jak również w wielu innych urządzeniach zwanych małą elektroniką, do zasilania urządzeń stosuje się również najnowszej generacji tzw. akumulatory litowo - jonowe W takim elektrochemicznym odwracalnie pracującym ogniwie materiałem anodowym (źródłem elektronów) jest materiał węglowy, np. grafity, grafitowane węgle, koksy z wprowadzonymi (interkalowanymi) atomami litu, LixC6, a nie czysty metaliczny lit, Li0.

Struktura grafitu. Słabe siły van der Waalsa wiążą warstwy węgli powiązanych siłami kowalencyjnymi

Struktura grafitu i wprowadzone do niego atomy litu (rzut z góry).

Przy reakcji anodowego utleniania uzyskujemy strumień elektronów w obwodzie zewnętrznym i strumień jonów Li+ w roztworze układu elektrochemicznego

LixC6 <--> 6C + xLi+ + xe-

Atomy litu są usieciowane w warstwowej strukturze grafitu.

Materiałem katodowym są tlenki metali, np. dwutlenek manganu (MnO2), kobaltu (CoO2), molibdenu (MoO2) niklu (NiO2) lub tytanu (TiO2) o właściwościach półprzewodnikowych i strukturze warstwowej. Jony litu w wyniku reakcji anodowej przechodzą w międzywarstwy np. MnO2 tworząc związki interkalacyjne typu niestechiometrycznego Li1-xMnO2. Bardzo często zamiast wymienionych tlenków metali, stosuje się już ich interkalaty niestechiometryczne jako materiały katodowe: Li1-xMnO2 przy 1-x << 1.

Reakcja katodowej redukcji:

MnO2 + xLi+ + xe- <-->Li1-xMnO2

Schemat akumulatora litowo – jonowego, przy zastosowaniu jednego z materiałów katodowych, patrz Tab.1.

LixC6 | niewodny roztwór elektrolitu | Li1-xMn2O4

Tab. 1. Wybrane materiały anodowe i katodowe, ich średnie napięcia (V) i teoretyczne energie właściwe (Wh/kg) akumulatorów (baterii) litowo – jonowych.

Anoda

katoda

średnie napięcie (V)

teor. en. właściwa(Wh/kg)

LiXC6 (k)

Li1-XCoO2

3,5

276

LiXC6 (k)

Li1-XNiO2

3,4

321

LiXC6 (k)

Li1-XMn2O4

3,7

305

LiXC6 (g)

Li1-XCoO2

3,6

360

LiXC6 (g)

Li1-XNiO2

3,5

444

LiXC6 (g)

Li1-XMn2O4

3,8

403

Struktura warstwowa omawianych tlenków metali jako materiałów katodowych i wnikanie jonów litu z tworzeniem związków interkalacyjnych. Schemat wnikania litu do przerwy van der Waalsa między warstwami związku w MnO2.

A więc w tych ogniwach wielokrotnego użytku, oba materiały elektrodowe są związkami interkalacyjnymi.