POLSKIE TOWARZYSTWO FIZYCZNE ODDZIAŁ W BIAŁYMSTOKU

Podczas wykładu zostanie omówione biologiczne oddziaływanie promieniowania jonizującego  (ultrafioletowego, X, a, b i g) i skutki zdrowotne różnych dawek promieniowania absorbowanego przez tkankę. O ile efekty szkodliwe dla zdrowia wskutek ostrego napromieniowania są dobrze udokumentowane, to małe dawki stanowią ciągle wielki problem w ochronie radiologicznej a ich skutki wymagają rzetelnego zbadania.
    Od milionów lat żyjemy w œrodowisku narażonym na tło promieniowania naturalnego (zmiennego dla różnych obszarów Ziemi o czynnik ponad 10), od dziesiątków lat korzystamy z medycyny nuklearnej oraz wielu innych udogodnień cywilizacyjnych wykorzystujących promieniowanie różnego typu. Czy związane z tym ryzyko skutków szkodliwych dla zdrowia jest duże czy małe i jak to ryzyko ma się do ryzyka związanego z innym typem naszej codziennej aktywnoœci, np. jazdy autobusem, rowerem, czy przebywania w towarzystwie palacza papierosów - o samym paleniu nie wspominając?
    Obecnie przyjmowane są różne modele zależnoœci ryzyka od wielkoœci pochłoniętej dawki, w tym również zależnoœć hormetyczna, która wskazywałaby na dobroczynne skutki promieniowania w obszarze małych dawek. Zastaną przedstawione przykładowe dane statystyczne wskazujące na możliwoœć takich skutków.
    Jeżeli promieniowanie, z którym organizmy żywe „zaprzyjaŸniły się” w drodze ewolucji nie jest zbyt szkodliwe (cały czas ograniczamy się do tzw. rozsądnych niskich dawek) i jeżeli efekt hormezy radiacyjnej jest faktem a nie hipotezą, to należałoby zrewidować obecne (być może zbyt rygorystyczne) normy ochrony radiologicznej. Tego typu pytania, za którym idą niebagatelne skutki finansowe, stawiają fizycy w interesie nauk biologicznych i medycznych. Intencją wykładu jest przybliżenie tego problemu naszym słuchaczom. Nie spodziewajmy się jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy małe dawki promieniowania mają skutki dobroczynne.

Prof. dr hab. Eugeniusz Żukowski jest dyrektorem Instytutu Fizyki Doœwiadczalnej UwB, kieruje Pracownią Spektroskopii Komptonowskiej  http://labfiz.uwb.edu.pl/zfcs/compton/, zajmuje się badaniem ciała stałego z wykorzystaniem technik rozpraszania Comptona i magnetycznej dyfrakcji promieniowania synchrotronowego. Jest autorem i współautorem ok. 60 artykułow naukowych oraz monografii „Magnetic Compton scattering”.