Wyznaczanie prędkości dźwięku z wykorzystaniem kamertonu, mikrofonu
i komputera PC
ZagadnieniaUkład pomiarowy
Przeprowadzenie
pomiarów Opracowanie wyników
Zagadnienia
-
rozchodzenie się fal akustycznych w powietrzu
-
fala poprzeczna i podłużna
-
ośrodek rozchodzenia się fal
Układ pomiarowy
Schematyczny rysunek układu pomiarowego: M -młotek, x -dystans między
kamertonem a mikrofonem
Układ pomiarowy przedstawiony jest na powyższym rysunku.
Składa się on z mikrofonu podłączonego do konsoli karty pomiarowej UIB
(Wy1),
kamertonu oraz mloteczka M. Kamerton i młoteczek tworzą obwód wyzwalający
pomiar i jego wyjście podłączone jest takżze do konsoli (Wy2). Do
pomiaru odległości kamerton -- mikrofon służy linijka.
Przeprowadzenie pomiarów
Pomiar wykonujemy przy pomocy programu IPC4. Po podłączeniu
wyjścia Wy1 i Wy2 do konsoli pomiarowej ustawiamy w
podprogramie Multiskop parametry naszego pomiaru tj.
czas pomiaru, kanał wyzwalający pomiar i poziom wyzwolenia. Pomiar wykonujemy
kilkukrotnie dla różnych odległości kamerton --mikrofon (przynajmniej dla
10 - ciu konfiguracji). Czas przelotu czoła fali określamy przy pomocy
opcji "odczyt wartości".
Przykładowy wynik pomiaru prędkości dźwięku. Na rysunku a mamy
sygnał z mikrofonu, na b sygnał wyzwalający
Opracowanie wyników
Rozchodzenie się czoła fali akustycznej jest opisane
w następujący sposób:
x(t) = vd t
gdzie
-
x - położenie czoła fali
-
vd - prędkość dźwięku,
-
t - czas.
Korzystając z powyższego wzoru wyznaczamy prędkość dźwięku znajdując
współczynnik kierunkowy nachylenia zależności x(t). Opracowanie
wyników możemy przeprowadzić przy pomocy programu IPC4 (w innym przypadku
należy podać nazwę użytego programu).
Przykładowy wynik pomiaru prędkości (vd = 342.5 +/-
3.9 [m/s])
Sprawozdanie powinno zawierać:
-
krótki opis wykorzystanego w pomiarze zjawiska fizycznego, układu
pomiarowego i sposobu wykonania pomiaru
-
zestawienie wyników pomiarowych (czasy przelotu fali akustycznej dla różnych
odległości kamerton -- mikrofon)
-
wyniki pomiaru vd otrzymane z dopasowania zależności
x(t)
-
wnioski z doświadczenia
Literatura
-
H. Szydłowski " Pracownia fizyczna"